ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Στα πλαίσια του Πολιτιστικού Προγράμματος με τίτλο «Ρατσισμός και Κινηματογράφος» που ανέλαβε και ολοκλήρωσε η Γ΄ Γυμνασίου κατά το σχολικό έτος 2018-2019, διενεργήθηκε έρευνα υπό τη μορφή ερωτηματολογίου. Ο στόχος ήταν να εξαχθούν συμπεράσματα σε σχέση με το κατά πόσο επιβιώνουν στην κοινωνία μας ρατσιστικές αντιλήψεις. Το ερωτηματολόγιο απάντησαν συνολικά 158 άτομα , ενήλικοι και μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Η έρευνα απέδειξε ότι ο ρατσισμός δεν έχει εξαλειφθεί πλήρως από την κοινωνία μας, ωστόσο σε μερικούς τομείς έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, που μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε.

Ειδικότερα:

Ένα μεγάλο ποσοστό όσων απάντησαν στο ερωτηματολόγιο θεωρούν τον εαυτό τους ρατσιστή. Αξίζει να σημειωθεί ότι θετική απάντηση έδωσαν σε μεγάλο ποσοστό οι ενήλικοι άνδρες, σε αντίθεση με τις γυναίκες και τους ανηλίκους. Ωστόσο, πολύ μικρό ποσοστό έχει υπάρξει μάρτυρας ρατσιστικής βίας.

1. Θα θεωρούσατε τον εαυτό σας ρατσιστή ;   

 

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	37%	32%	64%	22%	30%
ΌΧΙ	36%	45%	35%	32%	32%
ΙΣΩΣ	27%	23%	1%	46%	38

2 .Έχετε υπάρξει ποτέ μάρτυρας ρατσιστικής βίας ;                                                                      

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	44%	35%	50%	46%	45%
ΌΧΙ	56%	65%	50%	54%	55%

Στον σχολικό χώρο υπάρχουν κάποιες προκαταλήψεις και στερεότυπα έναντι άλλων εθνοτήτων ή των μεταναστών, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό δεν θα ήθελε ο σημαιοφόρος του σχολείου ή κάποιος καθηγητής  να είναι διαφορετικής εθνικότητας. Παρόλ’ αυτά, η φοίτηση μαθητών από άλλες χώρες στο σχολείο μας αντιμετωπίζεται θετικά, αν και η διαφορά μεταξύ της αρνητικής και της θετικής στάσης είναι οριακή. Ενδεχομένως, η αρνητική στάση ερμηνεύεται από την πεποίθηση ότι ισχύουν κάποια αρνητικά στερεότυπα που συνοδεύουν τους ξένους, όπως ότι αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία ή ότι ευθύνονται για την εγκληματικότητα.

4.Θα σας πείραζε αν ο σημαιοφόρος του σχολείου σας ήταν άλλης εθνικότητας ;                                                          

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	57%	58%	60%	56%	55%
ΌΧΙ	43%	42%	40%	44%	45%

6.Θα σας πείραζε να φοιτούν μαθητές από άλλες χώρες στο σχολείο σας ;                                                       

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	41%	28%	62%	41%	35%
ΌΧΙ	59%	72%	38%	59%	65%

8.Θα θέλατε στο σχολείο σας να τιμωρείται ο ρατσισμός ;                                                                          

Απάντηση	Συνολικά ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	77%	80%	65%	75%	88%
ΌΧΙ	23%	20%	35%	25%	12%

11.Θα σας πείραζε αν ένας καθηγητής σας ,ήταν αλλοδαπός ;                                                                 

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	42%	47%	40%	44%	37%
ΌΧΙ	31%	33%	30%	26%	37%
ΜΠΟΡΕΙ	27%	20%	30%	46%	26%

Όσον αφορά τον εργασιακό χώρο, παλιότερα ήταν ισχυρή η πεποίθηση ότι οι μετανάστες ευθύνονται για την ανεργία. Πλέον αυτή η αντίληψη έχει ξεπεραστεί. Μάλιστα ένα 60% υποστηρίζουν ότι δεν θα ενοχλούνταν αν κάποιος προϊστάμενός τους ήταν αλλοδαπός. Ωστόσο, διατηρείται ακόμα η προκατάληψη απέναντι στις γυναίκες εργαζόμενες, αν και υπάρχουν δείγματα ότι η κατάσταση εξομαλύνεται με το πέρασμα του χρόνου.

5.Πιστεύετε ότι οι μετανάστες ευθύνονται για την ανεργία στην χώρα μας ;                                                    

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	40%	40%	47%	32%	42%
ΌΧΙ	60%	60%	53%	68%	58%

 7.Θα είχατε πρόβλημα αν ο προϊστάμενος σας ήταν από άλλη χώρα ;                                                                                

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	48%	45%	57%	32%	58%
ΌΧΙ	52%	55%	49%	68%	42%

15.Θα σας πείραζε εάν είχατε γυναίκα προϊστάμενο ;                                                                 

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	21%	3%	33%	0%	49%
ΌΧΙ	79%	97%	67%	100%	51%

Ένα θέμα για το οποίο αποδείχτηκε ότι υπάρχει έντονος ρατσισμός είναι η ομοφυλοφιλία. Οι αντιδράσεις των αρρένων, ενηλίκων και ανηλίκων, θα ήταν αρνητικές, αν μάθαιναν πως κάποιος φίλος τους είναι ομοφυλόφιλος. Πιθανότατα αυτή η αντίδραση οφείλεται στο ισχυρό πρότυπο-στερεότυπο περί ανδρισμού, καθώς και στον απαξιωτικό τρόπο με τον οποίο προβάλλεται η ομοφυλοφιλία από τα ΜΜΕ. Σε αντίθεση με την παραπάνω εικόνα, άνδρες και γυναίκες δεν θα είχαν μεγάλους ενδοιασμούς να συγκατοικήσουν με κάποιο ομοφυλόφιλο άτομο.

13.Θα σας πείραζε αν διαπιστώνατε ότι ένας φίλος σας  ήταν ομοφυλόφιλος ;                                                                             

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	56%	37%	78%	46%	65%
ΌΧΙ	44%	63%	22%	54%	35%

                                                                                                                                               

14.Θα συγκατοικούσατε ως φοιτητής με έναν ομοφυλόφιλο ;                                                                 

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	50%	46%	59%	64%	30%
ΌΧΙ	50%	54%	41%	36%	70%

Σε σχέση και πάλι με τους μετανάστες και τους έγχρωμους, η έρευνα δεν καταλήγει σε σαφή θετική ή αρνητική στάση, καθώς τα ποσοστά είναι σχεδόν ισόποσα. Υπάρχουν όμως θετικά δείγματα όσον αφορά την κατασκευή χώρων λατρείας για αλλόθρησκους, όπου το 56% αντιμετωπίζει θετικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Πιθανότατα, ως θρήσκος λαός κατανοούμε και σεβόμαστε την ανάγκη και των άλλων να ασκούν τα λατρευτικά τους καθήκοντα.

3.Θα μένατε σε πολυκατοικία στην οποία ζουν και μετανάστες ;                                                                           

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι  άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	36%	57%	35%	26%	25%
ΌΧΙ	36%	37%	62%	26%	25%
ΙΣΩΣ	28%	6%	3%	48%	50%

9.Θα σας πείραζε αν κάποιο κοντινό σας πρόσωπο ,παντρευόταν κάποιον αλλοδαπό ;                                             

Απάντηση	Συνολικά ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	34%	25%	38%	28%	47%
ΌΧΙ	35%	45%	30%	44%	23%
ΙΣΩΣ	31%	30%	32%	28%	30%

                                                                                                                                               

  10.Θα συμφωνούσατε με την κατασκευή χώρων λατρείας για διαφορετικές θρησκείες στην περιοχή σας  ;

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	56%	60%	65%	63%	38%
ΌΧΙ	44%	40%	35%	37%	62%

12.Θα καθόσασταν ανεπιφύλακτα δίπλα σε ένα έγχρωμο άτομο στο λεωφορείο ;      

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΝΑΙ	42%	50%	30%	33%	55%
ΌΧΙ	33%	30%	40%	33%	30%
ΘΑ ΤΟ ΣΚΕΦΤΟΜΟΥΝ	25%	20%	30%	34%	15%

Τέλος, μοιρασμένοι εμφανίζονται οι ερωτηθέντες όσον αφορά την εικόνα που έχουν για την Ελλάδα. Αρκετοί (39%) πιστεύουν στην εθνική μας ανωτερότητα, ενώ υπάρχουν κι αυτοί (13%) που πιστεύουν πως είμαστε κατώτεροι. Για ισοτιμία μιλά το 31%, ενώ ένα 17% απαντά πως εξαρτάται από τον τομέα στον οποίο αναφερόμαστε (π.χ. οικονομία, διοίκηση, πολιτισμός, νοοτροπία κ.λπ.)

16.Τι πιστεύετε ότι είναι οι Έλληνες σε σχέση με άλλες εθνικότητες ;                                                                    

Απάντηση	Συνολικά  ποσοστά	Ενήλικες  γυναίκες	Ενήλικοι άνδρες	Ανήλικες  γυναίκες	Ανήλικοι άνδρες
ΑΝΩΤΕΡΟΙ	39%	48%	35%	27%	45%
ΚΑΤΩΤΕΡΟΙ	13%	3%	6%	28%	10%
ΙΣΟΙ	31%	37%	27%	19%	40%
ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ	17%	12%	32%	16%	5%

Υπάρχουν, λοιπόν, αισιόδοξα μηνύματα ότι η κοινωνία μας έχει κάνει αρκετά θετικά βήματα, ωστόσο έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε για να μπορούμε να κρίνουμε την πραγματικότητα αντικειμενικά χωρίς προκαταλήψεις. Σημαντικός κρίνεται σε αυτήν την προσπάθεια ο ρόλος του σχολείου και των ΜΜΕ, των πνευματικών ανθρώπων και της πολιτείας. Η συνεργασία όλων των ανθρώπων και οι αρμονικές σχέσεις αποτελούν προϋπόθεση κοινωνικής ισορροπίας και προόδου.

Οι μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου Βαγίων